- Intuicja i jedzenie intuicyjne
- Przyczyny trudności we wprowadzeniu jedzenia intuicyjnego
- Od zaburzeń odżywiania do jedzenia intuicyjnego
- Zdobywanie wiedzy niezbędnej do wprowadzania jedzenia intuicyjnego
- Nauka odróżniania głodu fizycznego od głodu emocjonalnego podczas wprowadzania jedzenia intuicyjnego
- Podsumowanie informacji o jedzeniu intuicyjnym
Intuicja i jedzenie intuicyjne
Wiele osób uważa, że intuicja jest rodzajem magicznego, emocjonalnego przeczucia. Tymczasem, jest ona raczej umiejętnością podświadomego korzystania ze wcześniej nabytych doświadczeń i wiedzy o świecie. Tak np. dzieje się, kiedy czujemy, że zaprzyjaźnimy się z nowo poznaną osobą. 😊
Oczywiście, świadomie nie jesteśmy w stanie tego przewidzieć, opierając się na faktach. Podświadomie nasz mózg jest jednak w stanie przeanalizować wiele subtelnych sygnałów.
Jedzenie intuicyjne to podejmowanie adekwatnych decyzji żywieniowych w oparciu o sygnały fizjologiczne wysyłane przez nasze ciało.
Przyczyny trudności we wprowadzaniu jedzenia intuicyjnego
Wiele osób, nawiązujących współpracę z psychodietetykiem, za cel stawia sobie naukę jedzenia intuicyjnego. Ich motywacją jest zwykle chęć uwolnienia się od sztywnych reguł dietetycznych oraz powrotu do „normalnego jedzenia”. U wielu z nich intuicja może być jednak zawodna.
Do przyczyn tego problemu możemy zaliczyć:
a) brak rzetelnej wiedzy żywieniowej i łatwość do ulegania modom dietetycznym,
b) brak prawidłowego wzorca żywienia (często już od dzieciństwa),
c) naprzemienne stosowanie restrykcji żywieniowych oraz doświadczanie efektu jo-jo,
d) zaburzenia odżywiania tj. anoreksja, bulimia, kompulsywne objadanie się.
Czy to oznacza, że te osoby nie mogą nauczyć się jeść w sposób intuicyjny? Oczywiście, że mogą.
Muszą jednak pamiętać, że nauka nowych umiejętności wymaga czasu. Niemożliwa jest szybka i trwała zmiana schematów, które funkcjonują przez wiele lat.
Od zaburzeń odżywiania do jedzenia intuicyjnego
W przypadku osób chorujących na zaburzenia odżywiania, przed wprowadzeniem nauki jedzenia intuicyjnego, należy najpierw uporać się powikłaniami somatycznymi, mechanizmami kompensacyjnymi oraz regulacją sposobu żywienia. Wcześniejsze próby polegania na intuicji są niemożliwe ze względu na wysoki poziom lęku, niewłaściwe funkcjonowanie wielu organów, silne mechanizmy chorobowe czy wysoki stopień niedożywienia.
Zdobywanie wiedzy niezbędnej do wprowadzenia jedzenia intuicyjnego
Naukę jedzenia intuicyjnego warto rozpocząć od weryfikacji wiedzy z zakresu dietetyki i psychodietetyki. Jeśli pojawiają się w niej luki, należy je uzupełnić. Najczęściej edukacja żywieniowa i psychodietetyczna dotyczy tematów tj. prawidłowe komponowanie posiłków, indeks sytości, indeks glikemiczny, regularność jedzenia, odróżnianie głodu fizycznego od emocjonalnego, zniekształcenia poznawcze (np. myślenie czarno-białe), zasoby psychoenergetyczne.
Psychodietetyk pomaga pacjentowi dostrzec jego bariery i zasoby oraz wprowadzać działania, które krok po kroku, przybliżają go do osiągnięcia celu. Zwykle pacjenci prowadzą tzw. automonitoring (dziennik psychodietetyczny), a podczas sesji omawiają go wspólnie ze specjalistą. Podczas rozmowy można dojść do ciekawych, ważnych na przyszłość, wniosków np. zauważyć szkodliwe schematy myślowe (zniekształcenia poznawcze), przekonania i zależności pomiędzy emocjami a jedzeniem.
Informacje płynące z automonitoringu są niezwykle ważne i pomocne w późniejszym dobieraniu indywidualnych metod działania oraz narzędzi psychodietetycznych.
Nauka odróżniania głodu fizycznego od głodu emocjonalnego podczas wprowadzania jedzenia intuicyjnego
Niezwykle ważnym aspektem wprowadzania jedzenia intuicyjnego jest nauka odróżniania głodu fizycznego od emocjonalnego.
O głodzie fizycznym świadczą objawy tj. uczucie pustki w żołądku, spadek poziomu energii i koncentracji, rozdrażnienie, burczenie w brzuchu, chęć zjedzenia posiłku, który zaspokoi głód (indeks sytości jest ważniejszy niż apetyt na ściśle określony produkt), duża szansa na zakończenie posiłku wraz
z pojawieniem się uczucia sytości.
Głód emocjonalny można zidentyfikować, kiedy pojawiają się objawy tj. chęć jedzenia odczuwana
w ustach, potrzeba zjedzenia ściśle określonego produktu, nagłe pojawianie się uczucia głodu, niemożność zakończenia posiłku wraz z uzyskaniem sytości, pojawienie się poczucia winy po posiłku, stosowanie jedzenia jako regulatora emocji.
Jedzenie intuicyjne wymaga nauki identyfikacji odczuć płynących z własnego ciała oraz adekwatnego odpowiadania na własne potrzeby. Dla wielu osób stanowi to wielkie wyzwanie. Nie tylko dlatego, że muszą
w praktyce zastosować nowo nabytą wiedzę, ale przede wszystkim dlatego, że muszą sobie zaufać. Nie jest to łatwe zadanie dla ludzi, którzy byli przyzwyczajeni do przestrzegania ściśle określonych norm, zakazów oraz oczekiwań innych osób.
Podsumowanie informacji o jedzeniu intuicyjnym
Człowiek, przychodząc na świat, wyposażony jest w mechanizmy samoregulacji. Potrafimy regulować spożycie pokarmu, bazując na uczuciach głodu i sytości.
Niestety, nieprawidłowy styl karmienia rodziców, niewłaściwe wzorce żywieniowe, rozładowywanie emocji poprzez jedzenie oraz stosowanie zbyt restrykcyjnych diet redukcyjnych doprowadzają do rozregulowania tych mechanizmów, oraz zaniku umiejętności odróżniania głodu emocjonalnego od głodu fizycznego.
Na szczęście, oddziaływania psychodietetyczne, pozwalają na przepracowanie problemów żywieniowych.
Pozwalają także na wprowadzenie jedzenia intuicyjnego i odzyskania, wcześniej utraconych umiejętności.