Współpraca z dietetykiem i dietoterapia anoreksji

Dodane przez maria.sobieszek - sob., 09/10/2022 - 08:42
dietoterapia anoreksji

 

 

Czy można wyjść z anoreksji i nie przytyć?  


Pacjenci cierpiący na anoreksję zmagają się z ogromnym lękiem przed jedzeniem i przytyciem. 
Bardzo często mają ambiwalentne uczucia dotyczące spotkania z dietetykiem. Ich obawy dotyczą głównie otrzymania diety, której celem jest wzrost masy ciała. Niektórzy pacjenci liczą na to, że uda im się wyjść
z anoreksji i nie przytyć. Oprócz moich doświadczeń świadczyć może o tym częstotliwość wyszukiwania wspomnianej frazy w wyszukiwarce google. 
W praktyce najczęściej na leczenie decydują się osoby o niskim BMI, mające za sobą duży spadek masy ciała, stosujące dietę o niezwykle małej wartości kalorycznej. Doświadczają także silnych objawów natury psychologicznej oraz somatycznej. W tej sytuacji niemożliwe jest poradzenie sobie z chorobą bez rehabilitacji masy ciała. 
Uwaga! Rehabilitacja masy ciała nie ma na celu- brzydko mówiąc- utuczenia pacjenta. Chodzi jedynie 
o odbudowę organizmu mającą na celu przywrócenie jego prawidłowego funkcjonowania. Wzrost wagi następuje stopniowo. W tym czasie pacjent ma możliwość powoli konfrontować się z lękiem przed jedzeniem i sukcesywnie dokładać produkty, które budzą niepokój, czyli tzw. fear foods.
Czy należy bać się tego procesu? A może warto zawalczyć o swoje zdrowie i jakość życia? 

 

Pierwsze spotkanie osoby zmagającej się z anoreksją z dietetykiem 


Pierwsze spotkanie z reguły poświęcone jest na poznanie pacjenta. Osobiście dość dużo czasu przeznaczam na to, aby usłyszeć historię danej osoby i zrozumieć motywy jej działania. Następnie przechodzimy do rozmowy na temat somatycznych powikłań wynikających z anoreksji oraz ustalamy cele współpracy. 
Uwaga! Wysłuchanie absolutnie nie oznacza oceniania. Już na początku uzgadniamy, że dietetyk nie jest księdzem ani nauczycielem. Nie mam zamiaru nikogo oceniać ani dawać rozgrzeszenia. 😉 Można też zadać wszelkie nurtujące pytania. Jest jedna zasada – NIE MA GŁUPICH PYTAŃ. Konsultacja jest dla pacjenta, który ma prawo mieć obawy czy wątpliwości. 
Rozmawiamy też wprost o wstydliwych dolegliwościach tj. zaparcia czy wzdęcia. Przyjrzenie się tym problemom pozwala ustalić strategię, której celem jest redukcja objawów.   

 

Cele i przebieg dietototerapii anoreksji


Celem dietoterpaii anoreksji jest rehabilitacja masy ciała oraz praca nad łagodzeniem objawów somatycznych. Do najczęściej występujących powikłań choroby należą: uczucie zimna, zaparcia, wzdęcia, lanugo (charakterystyczne dla anoreksji owłosienie), omdlenia, pogorszenie wyglądu skóry, wypadanie włosów itd.
Ponadto, podczas współpracy pacjent powoli wprowadza do diety produkty, które do tej pory budziły jego obawy. Proces ten przebiega stopniowo. Z reguły na początku planujemy dietę bazującą 
w większości na tzw. produktach bezpiecznych. Następnie razem z pacjentem tworzymy listę tzw. fear foods, czyli produktów, które generują lęk. Pojawiające się tam artykuły spożywcze szeregujemy od tych budzących najmniejsze obawy do tych, które stanowią największe wyzwanie. 
Ponadto, jadłospis i zalecenia dobierane są do możliwości oraz potrzeb pacjenta. Bardzo często zaczyna się od diety lekkostrawnej, ubogotłuszczowej, ubogolaktozowej. Menu musi być także nakierowane na indywidualne potrzeby i dolegliwości doskwierające pacjentowi. Z czasem dieta staje się nieco bardziej różnorodna. Kaloryczność diety wzrasta stopniowo, aż do momentu, kiedy uzyska ona wartość pozwalającą na stałą i jednocześnie stopniową rehabilitację masy ciała. Po uzyskaniu odpowiedniej wagi ustala się zalecenia, które pozwalają pacjentowi ją utrzymać. Staramy się, aby pacjent nie skupiał się na kaloriach, ale zaczął nabywać umiejętność  jedzenia intuicyjnego. 

 

Ćwiczenie praktyczne – stwórz listę produktów bezpiecznych oraz fear foods


Jeśli anoreksja dotyczy Ciebie lub osoby Ci bliskiej polecam przygotowanie listy produktów bezpiecznych oraz fear foods. Jeśli czytasz ten artykuł, kierując się innymi motywami, możesz pominąć ćwiczenie.
Lista fear foodów pomaga w systematycznym wprowadzaniu do diety nowych produktów spożywczych.
Produkty, które budzą Twoje obawy, uszereguj, zaczynając od tych, które generują najmniej lęku do tych, które budzą największy niepokój. 
Możesz to zrobić teraz lub chwilkę później, wzorując się na arkuszu zamieszczonym poniżej. Wystarczy, że naszykujesz kartkę i długopis. 😊
Wypisując produkty spożywcze, możesz zapomnieć o niektórych z nich. Nie przejmuj się. To naturalne. Dla ułatwienia możesz skorzystać z listy przykładowych produktów spożywczych. 😊
Przykłady artykułów spożywczych: pieczywo razowe, pieczywo graham, bułka grahamka, bułka kajzerka, rogal maślany, chałka, pumpernikiel,  pieczywo jasne pszenne, kasza pęczak, kasza jęczmienna, kasza jaglana, kuskus, kasza gryczana, kasza manna, komosa ryżowa, wafle ryżowe, pieczywo chrupkie, ryż brązowy, ryż biały, makaron, makaron pełnoziarnisty, makaron ryżowy, ziemniaki, bataty, płatki kukurydziane, płatki owsiane, otręby pszenne, otręby owsiane, musli, mleko, mleko bez laktozy, jogurt, jogurt grecki, skyr, maślanka, kefir, sery twarogowe, serek wiejski ser żółty, ser parmezan, feta, mozzarella, ser brie, ser z niebieską pleśnią, ser kozi, jajka, mięso drobiowe, mięso wieprzowe, mięso wołowe, ryby świeże, ryby wędzone, owoce morza, pomidor, ogórek, papryka, cukinia, bakłażan, brokuły, kalafior, rzodkiewka, koperek, kapusta, fasola, oliwki, kapary, szczypiorek, ciecierzyca, bób, soczewica, jabłko, gruszka, banan, awokado, mango, maliny, jeżyny, truskawki, owoce suszone, orzechy, tofu, napój migdałowy, napój sojowy, napój owsiany, masło orzechowe, miód, syrop klonowy, pomidory suszone;

Produkty bezpieczne

Fear foods

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Czas trwania dietoterapii anoreksji


Czas trwania dietoterapii anoreksji jest zależny od stanu zdrowia pacjenta i postępów czynionych podczas współpracy. Może trwać od kilkunastu tygodni do kilku lat. Na przestrzeni procesu może zmieniać się częstotliwość lub charakter spotkań. Z czasem pacjent może potrzebować coraz mniej planów dietetycznych, a coraz więcej rozmów i edukacji z zakresu psychodietetyki.


Dlaczego nie wystarczy jedno spotkanie? 


Wiele osób otrzymuje błędną informację o tym, że należy jedynie jednorazowo skonsultować się 
z dietetykiem, który zachęci do jedzenia lub przygotuje jadłospis. 
Oczywiście zawsze nawet jedno spotkanie może pomóc pacjentowi, który ma możliwość zadania nurtujących go pytań. Nie jest możliwe jednak, aby dietetyk podczas jednego spotkania dokonał cudu.
Dlaczego ? Są przynajmniej 3 powody.

1. Podczas pierwszego spotkania pacjent może nie czuć się na tyle pewnie i bezpiecznie, aby podzielić się swoimi największymi lękami dotyczącymi jedzenia. 
2. Zalecenia na początku choroby są inne niż te, które będę adekwatne na następnych etapach.
3. Objawy anoreksji mogą zaskakiwać i może się wydawać, że pojawiają się gwałtownie. Jednak choroba nie przychodzi nagle. Rozwija się znacznie wcześniej, niż możliwe jest zauważenie pierwszych symptomów. Anoreksja jest jedynie wierzchołkiem góry lodowej. Pod nią kryje się zwykle perfekcjonizm, niskie poczucie własnej wartości itd. 
Chory, który ma liczne, negatywne przekonania na swój temat, nie jest w stanie nagle zmienić postrzegania samego siebie oraz sposobu działania.


Znaczenie wsparcia rodziny i bliskich podczas dietoterapii anoreksji


Anoreksja jest nie tylko trudnym doświadczeniem dla samej osoby chorej, ale także dla jej najbliższych. Rodzina i przyjaciele mogą czuć się zagubieni i nie wiedzieć w jaki sposób udzielać wsparcia. 
Zdobycie rzetelnych informacji w tym temacie ma ogromne znaczenie dla przebiegu leczenia. 
Mogą je uzyskać od specjalistów m.in. podczas konsultacji dla bliskich. Rodzice otrzymują dużo informacji także podczas konsultacji dziecka. Z reguły czas na rozmowę z opiekunem przypada na koniec spotkania. Rodzina i osoby najbliższe mogą być zarówno wielkim wsparciem jak i równie ogromną przeszkodą podczas procesu leczenia anoreksji. Dlatego ich postępowanie jest niezwykle ważne. 


Objawy psychologiczne a dietoterapia anoreksji  


Osoby zmagające się z anoreksją wymagają współpracy z zespołem terapeutycznym, w którego skład, oprócz dietetyka, wchodzą też m.in. psychoterapeuta i lekarz psychiatra. Warto zauważyć, że stan somatyczny pacjenta ma duże znaczenie dla przebiegu psychoterapii.  Pacjent o skrajnie niskiej masie ciała cechuje się zawężonymi możliwościami poznawczymi.  Jest to jedna z przyczyn, dla której do leczenia ambulatoryjnego kwalifikowane są zwykle osoby od BMI 15 kg/ m². Drugą przyczyną jest fakt, że przy skrajnie niskim wskaźniku BMI pacjent wymaga stałego monitorowania lekarskiego oraz regularnego wykonywania badań laboratoryjnych. Są one konieczne ze względu na ryzyko wystąpienia tzw. zespołu realimentacyjnego. 
Ograniczenie w dostępnie do psychoterapii lub dietoterapii w formie stacjonarnej nie jest więc wymysłem czy wykluczeniem. 

 

Podsumowanie informacji na temat współpracy z dietetykiem i dietoterpaii anoreksji 

 

Celem dietoterapii anoreksji jest stopniowa rehabilitacja masy ciała, wyeliminowanie somatycznych symptomów choroby, a także zmniejszenie lęku i poprawienie relacji z jedzeniem.
Współpraca dietetyka z pacjentem zmagającym się z anoreksją jest długotrwałym procesem, podczas którego, pacjent stopniowo pokonuje chorobę. Bardzo ważna jest relacja pomiędzy specjalistą a osobą borykającą się z anoreksją. Pacjent powinien mieć zaufanie do dietetyka oraz czuć się na tyle pewnie, aby móc śmiało zadawać nurtujące go pytania. Bardzo ważne jest także wsparcie osób najbliższych.